ตึกโบราณสถาปัตยกรรมแบบชิโน-โปรตุกีส นอกจากจะขึ้นชื่อเรื่องเกาะและทะเลที่สวยงามแล้ว ภูเก็ตยังเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนานและเจริญรุ่งเรือง หนึ่งในร่องรอยอดีตอันรุ่งเรืองของภูเก็ตคือ เมืองเก่าภูเก็ต เรียงรายไปด้วยตึกชิโนโปรตุกีสตลอดสองข้างทางจนเป็นเอกลักษณ์ ตึกเก่าเหล่านี้กระจายอยู่ทั่วเมืองภูเก็ต เดินเที่ยวได้ มีร้านอาหารอร่อย ร้านกาแฟชิคๆ และร้านขายของที่ระลึกให้เที่ยวชม ช้อปปิ้ง รับประทานอาหารและความบันเทิง เมื่อมาถึงภูเก็ตแล้วการเที่ยวเมืองเก่าจึงเป็นกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด
มาเที่ยวภูเก็ตอย่าพลาดเที่ยวเมืองเก่า ตึกชิโนโปรตุกีสกับ สถานที่สุดคลาสสิก บอกเล่าถึงศิลปะวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของคนชรา และมอบงานศิลปะกลางแจ้งที่ประดับประดาด้วยสีพาสเทลสดใสให้กับผู้คนอย่างเรา จึงเป็นสัญญาณสำคัญ ใครต้องการอะไรควรแวะมาหาและอย่าลืมเอากล้องมาถ่ายเบื้องหลังด้วย ใครมาที่นี่ ไม่ควรพลาด ลวดลายชิโนโปรตุกีส
ข้อมูลสถานที่เบื้องต้น ตึกโบราณสถาปัตยกรรมแบบชิโน-โปรตุกีส
ตึกโบราณสถาปัตยกรรมแบบชิโน-โปรตุกีส ภูเก็ตเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีประวัติศาสตร์อันเก่าแก่ ในอดีต ธุรกิจเหมืองแร่ในประเทศไทยมีความเจริญก้าวหน้าอย่างมาก ทำให้ชาวตะวันตกแห่เข้ามาในภูมิภาค นอกจากนี้ ชาวจีนเข้ามาทำงานใช้แรงงานและเปิดกิจการค้าขายมากมาย และตึกชิโนโปรตุกีส เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ของเรื่องราวในอดีต โดยสร้างศิลปะ สถาปัตยกรรม ที่ผสมผสานระหว่างสถาปัตยกรรมจีนและยุโรป ส่วนใหญ่จะสร้างเป็นห้องแถว และจะมีบ้านพักส่วนตัวหลายหลังซึ่งมีความสวยงามในด้านการตกแต่ง บ้านบางหลัง มีอายุกว่า 100 ปี นักท่องเที่ยวสามารถเดินเล่นถ่ายรูปสวยๆได้ไม่มีเบื่อ สถาปัตยกรรมชิโนโปรตุกีส มีร้านอาหาร ร้านกาแฟ หรือร้านค้าหลายแห่งที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี นักท่องเที่ยวสามารถใส่ชุดพื้นเมืองเดินเที่ยวได้ ได้บรรยากาศ เมืองเก่าถลาง ยังแสดงถึงความเจริญในอดีตอีกด้วย สร้างขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2446 ทำให้เกิดเป็นชุมชนที่อยู่อาศัย และร้านค้าต่างๆ รวมอยู่ในนั้น จนปัจจุบันได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดภูเก็ต ตึกโบราณสถาปัตยกรรมแบบชิโน-โปรตุกีส
สถาปัตยกรรมแบบชิโนโปรตุกีส
1. ศาลา หรือ “ อั่งม่อลาว ” มาจากภาษาจีนฮกเกี้ยน “อ่างม่อ” แปลว่า คนต่างถิ่น หรือคนต่างถิ่น ส่วนคำว่า “ลาว” แปลว่า อาคารคอนกรีต ที่อยู่อาศัยในสมัยนั้น ตึกเก่า ภูเก็ต
บ้านหลังแรกที่สร้างขึ้นในสไตล์ชิโนโปรตุกีสคือบ้านชินประชาของพระพิทักษ์ ชินประชา บ้านสไตล์ ชิโนโปรตุกีส นายเหมืองแห่งชนเผ่าตันตะวานิช ตั้งอยู่บนเส้นทางไปกระบี่และกลายเป็นต้นแบบบ้านเศรษฐีจีนที่กระจายอยู่ในภูเก็ต ตึกชิโนโปรตุกีส
2. ตึกแถว หรือ “เทียมโช” เรียงรายอยู่ทั่วไปหมด ลักษณะเป็นอาคาร 2 ชั้น ครึ่งร้านค้า ครึ่งที่พัก ลึกและแคบ ชั้นล่างแบ่งพื้นที่ใช้สอยตามความลึกของอาคาร แบ่งออกเป็นห้าส่วนติดกัน ได้แก่ ร้านค้า ห้องนั่งเล่น ห้องรับรอง ห้องอาหาร และห้องครัว หรือบ่อน้ำบาดาลทำให้อาคารเย็นลงโดยมีช่องให้ลมและแสงสว่าง ตึกชิโนโปรตุกีส เมืองเก่าภูเก็ต
จะมีห้องนอนอยู่ชั้นสอง ด้านหน้ามีทางเดินทำเป็นซุ้มประตูเชื่อมตลอดแนวเรียกว่ากลับมีหลังคากันแดดกันฝน ผนังตกแต่งด้วยสถาปัตยกรรมและลวดลายแบบกรีกโรมันและลวดลายปูนปั้นทั้งแบบจีนและแบบตะวันตกผสมผสานกันอย่างลงตัว ตึก เก่า ภูเก็ต
อาคารสไตล์ชิโนยูโรเปียน นี้เป็นการผสมผสานระหว่างโครงสร้างแบบยุโรป และกลิ่นอายแบบจีน ลักษณะอาคาร ที่พบโดยทั่วไปจะเป็นอาคาร 2-3 ชั้น หน้าแคบแต่ลึก โดดเด่นด้วยซุ้มประตูด้านหน้า สวยงามด้วยลวดลายประดับที่ผสมผสานระหว่าง 2 วัฒนธรรม บ้างก็ใช้ลวดลายแบบ ศิลปะกรีก-โรมัน เช่น หน้าต่างทรงเกือกม้า หรือคอลัมน์ไอออนิก (เกลียว) และโครินเธียนส์ (มีใบประดับขนาดใหญ่) เป็นต้น เป็นลวดลายประดับที่ผสมผสานศิลปะจีน ทั้งภาพนูนต่ำนูนต่ำและภาพนูนสูงทำจากปูนปั้นระบายสีโดยช่างฝีมือชาวจีน บานประตูหน้าต่างและการตกแต่งภายในแบบศิลปะจีน
ชิโนโปรตุกีส ภายใน อาคารเหล่านี้มักเป็นร้านค้าครึ่งหนึ่งและที่อยู่อาศัยครึ่งหนึ่ง ด้านหน้าจะเป็นร้านค้า ส่วนด้านหลังลึกเข้าไปจะเป็นส่วนนั่งเล่น มีช่องโค้งต่อเนื่องด้านหน้าอาคารชั้นล่าง เป็นทางเดินที่กำบังแดดและฝนสำหรับคนทั่วไปเรียกว่า “อาเขต” ในภาษาไทยหรือ “โงคาขี่” ในภาษาจีนฮกเกี้ยน แปลว่า ทางเดินกว้างห้าฟุต ตึกชิโนโปรตุกีส ภูเก็ต
ปัจจุบันอาคารเก่าแก่สุดคลาสสิกเหล่านี้ได้รับการบูรณะใหม่อย่างสวยงาม บางส่วนดัดแปลงเป็นร้านค้า ร้านอาหาร ร้านกาแฟ รวมถึงที่อยู่อาศัยขนาดเล็ก บางหลังยังคงใช้เป็นบ้านพักให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสกับบรรยากาศเก่าๆ ถ.ถลาง ถ.ดีบุก ถ.พังงา ถ.เยาวราช ซ.รมณีย์ ฯลฯ เพราะเราจะสามารถมองเห็นตึกเหล่านี้ได้ทั้งสองฝั่งของเมืองเก่าภูเก็ต บ้านสไตล์ชิโนโปรตุกีส
เส้นทางการเดินชมตึกเก่าชิโนโปรตุกีส
ช่วงที่ 1 ณ ถนนภูเก็ต ถนนรัษฎา และถนนระนอง ตึกโบราณสถาปัตยกรรมแบบชิโน-โปรตุกีส การเดินทางไปตามถนนพังงา ถนนภูเก็ต และถนนมนตรีในจังหวัดภูเก็ต คุณจะพบกับอาคารที่สวยงามหลายแห่ง เช่น ศูนย์ข่าวพรหมเทพ เป็นอาคารสีขาว 2 ชั้น มีหอนาฬิกาอยู่ด้านบน ประตูและหน้าต่างประดับลวดลายปูนปั้นเหนือซุ้มอย่างสวยงาม และโรงแรมแบบถาวร โรงแรมสมัยเก่า นิทรรศการ ภาพถ่าย และเรื่องราวเกี่ยวกับภูเก็ตที่ตกแต่งด้วยเครื่องใช้ในครัวเรือนโบราณ เมืองเก่าภูเก็ต เส้นทาง
ช่วงที่ 2 ถนนพังงา ถนนภูเก็ต และถนนมนตรี เส้นทางช่วงนี้เป็นเส้นที่มีตึกแถวเก่า ศาลเจ้าเก่า อาคารสาธารณะ อาคารราชการ ซึ่งแต่ละที่ล้วนแล้วแต่มี สถาปัตยกรรมสไตล์ชิโนโปรตุกีสที่งดงาม
ช่วงที่ 3 ถนนถลางและซอยรมณีย์ เป็นถนนสายประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่ การได้ชมตึกชิโนโปรตุกีสถือเป็นไฮไลท์ของการเดินทางในภูเก็ต สมัยนี้จะมีตึกแถวเก่าๆติดกันเป็นพรืดๆ เหมือนที่ผ่านมาก็ยังมีทางโล่งอยู่ ตึกแถวในย่านนี้มีจุดเด่นที่ประตูหน้าบ้าน นี่คือบานพับไม้เก่า ระยะช่วงของเสากว้างเท่ากับอาคาร 2 หลัง ใช้ศิลปะการเจาะช่องหน้าต่างและลวดลายปูนปั้นแบบอาร์ตเดโคได้อย่างกลมกลืน
ช่วงที่ 4 ถนนกระบี่ และถนนสตูล จุดเด่นของถนนสายนี้คือบ้านของคุณประชา ตัณฑวานิช และมีอาคารเก่าแก่อย่างพิพิธภัณฑ์ภูเก็ตไทยหัว เป็นอาคาร 2 ชั้น มีซุ้มเตี้ยขนาดใหญ่ 3 ซุ้ม ที่ชั้น 1 มีช่องหน้าต่าง 2 ช่อง กรอบหน้าต่างบนเป็นประตูโรมัน หน้าต่างไม้ทรงเหลี่ยมลวดลายสวยงาม และมีร้านอาหารพื้นเมืองมากมายบนถนนสายนี้ แวะชิมระหว่างทาง ลวดลายชิโนโปรตุกีส
ช่วงที่ 5 ถนนเยาวราช ตรอกสุ่นอุทิศ ถนนดีบุก จะได้สัมผัสบรรยากาศตึกเก่าและแวะชิมของอร่อยที่ซอยสุ่นอุทิศ ช่วงนี้ เดินชมเมืองจะได้สัมผัสกับความหลากหลาย ตึกชิโนโปรตุกีสที่หาชมได้ยากอย่างบ้านหลวงอำนาจนรารักษ์ เป็นบ้านที่มีความสวยงามโดดเด่นที่ลวดลายปูนปั้น นี่คือศิลปะกรีกคลาสสิกผสมผสานกับลวดลายปูนปั้น เป็นสัญลักษณ์มงคลของชาวจีน บ้านสไตล์ชิโนโปรตุกีส
ช่วงที่ 6 ถนนกระษัตรี ตระกูลหงส์หยกมีคฤหาสน์ หรือบ้านหลวงอนุภาษสร้างขึ้นในสมัยภูเก็ตที่ 7 ส่วนหน้าของอาคารโดดเด่นด้วยซุ้มประตูรูปครึ่งวงกลมขนาดใหญ่ ชั้นบนมีระเบียงลูกกรงปูนปั้น นับเป็นคฤหาสน์หลังใหญ่ที่มีสถาปัตยกรรมสวยงามมาก
